Metody antykoncepcji – wybierz idealną dla siebie

Antykoncepcja mechaniczna

Do mechanicznych sposobów zapobiegania ciąży zalicza się używanie prezerwatyw (w tym również dla kobiet) oraz błon dopochwowych i kapturków, a także stosowanie środków plemnikobójczych.

Prezerwatywy stanowią jeden z najtańszych, najłatwiej dostępnych i jednocześnie najpopularniejszych sposobów zapobiegania niechcianej ciąży. Do zalet tego produktu zaliczyć można jego wysoką skuteczność, wynoszącą 97%. Oprócz tego kondomy chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową i dostępne są w różnych rozmiarach, kształtach, kolorach, a nawet smakach, co zdecydowanie ubogaca pożycie intymne partnerów. Ponadto mogą być pokryte środkiem nawilżającym, ułatwiającym penetrację lub plemnikobójczym, dając dodatkową ochronę przed poczęciem. Wadą może być obniżenie skuteczności prezerwatyw, wynikające z ich niewłaściwego użycia – mechanicznego uszkodzenia, np. paznokciem. Niektóre osoby skarżą się także na zmniejszenie doznań seksualnych w czasie używania prezerwatyw.

Przeciwwskazaniem do używania kondomów jest alergia na lateks, która może pojawić się w każdym wieku, zarówno u mężczyzny, jak i u kobiety.

Skuteczność kapturków dopochwowych jest zbliżona do tej, jaką dają prezerwatywy. Krążki są jednak nieco mniej popularne. Zaletą jest wygoda ich stosowania – kapturek można umieścić na szyjce macicy już na 6 godzin przed planowanym stosunkiem. Powinien on też pozostać na swoim miejscu jeszcze przez min. 8 godzin. Do wad można zaliczyć słabszą dostępność niż w przypadku prezerwatyw. Należy też nabyć pewną wprawę w ich zakładaniu. Warto, aby kobietę poinstruował w tej kwestii lekarz.

Stosowanie błon dopochwowych wciąż nie jest w Polsce popularne. Diafragmy bardzo trudno zdobyć, a optymalny rodzaj zawsze powinien dobierać lekarz. Skuteczność błon dopochwowych jest dość niska. Wadą jest również konieczność nałożenia na szyjkę macicy środka plemnikobójczego przed umieszczeniem na niej błony.

Preparaty plemnikobójcze zaliczają się do najmniej skutecznych metod antykoncepcji mechanicznej. Ich zadaniem jest unieruchomienie i zniszczenie plemników. Dostępne są w postaci kremów, żeli, galaretek, pianek, globulek i tabletek. Działają od godziny do ośmiu. Należy je wprowadzić do pochwy na 10-30 minut przed planowanym stosunkiem. Z uwagi na niską skuteczność powinny być stosowane w połączeniu z prezerwatywami.

Antykoncepcja hormonalna

Ten sposób antykoncepcji polega na wprowadzaniu do organizmu kobiety syntetycznych hormonów – estrogenów i progesteronów, odpowiedzialnych za hamowanie owulacji i zagęszczanie śluzu obecnego w szyjce macicy, co skutkuje znacznym zmniejszeniem przepuszczalności plemników, a w konsekwencji uniemożliwieniem zajścia w ciążę.

Na rynku dostępne są różne formy antykoncepcji hormonalnej: od jedno- i dwuskładnikowych tabletek, poprzez zastrzyki i plastry, aż po implanty i chipy. Można również nabyć tzw. „pigułkę po”, jednak warto mieć na uwadze, że nie może i nie powinna być ona stosowana jako stała forma zapobiegania niechcianej ciąży. Jest to wyłącznie metoda ratunkowa, doraźna (np. po pęknięciu prezerwatywy).

Poszczególne rodzaje antykoncepcji hormonalnej różnią się między sobą nie tylko sposobem aplikacji, ale także wielkością dawki i częstotliwością jej podawania. Łączy je jedno: dostępne są w aptekach na receptę. Nie każda formuła i sposób podania są odpowiednie dla wszystkich kobiet. I chociaż ich skuteczność jest bardzo wysoka – sięga 99,9% – mają też wady. Do podstawowych należy zaliczyć spadek libido, rzadziej wahania nastroju i zmiany masy ciała.

Naturalna antykoncepcja

Dla tych kobiet, które z powodów zdrowotnych bądź religijnych nie mogą czy nie chcą stosować antykoncepcji mechanicznej lub hormonalnej, polecane są naturalne, nieinwazyjne metody zapobiegania ciąży. W żaden sposób nie ingerują one w organizm. Bazują na trzech, podstawowych filarach:

• Regularnym monitorowaniu ciepłoty ciała – podczas owulacji stężenie progesteronu w organizmie kobiety wzrasta, co powoduje podwyższenie temperatury ciała nawet o 2 stopnie, trwające aż do pierwszego dnia menstruacji. Aby móc określić, czy u kobiety zaczynają się dni płodne, musi ona codziennie rano, zaraz po przebudzeniu (ale przed wstaniem z łóżka) zmierzyć sobie temperaturę. Pierwszy wyższy odczyt oznacza początek owulacji.

• Obserwacji śluzu pochwowego – zwiększenie poziomu progesteronu powoduje m.in. wzrost obfitości śluzu. Staje się on rozciągliwy i przezroczysty. Kobieta obserwuje także zwiększone uczucie wilgoci w pochwie. Szyjka macicy staje się miękka, unosi się i otwiera. Do innych symptomów można zaliczyć poprawę cery, pojawienie się dyskomfortu w podbrzuszu (bóle owulacyjne) oraz zwiększenie libido. Są to jednoznaczne sygnały informujące o owulacji.

• Rozróżnianiu dni płodnych i niepłodnych cyklu – dni płodne przypadają mniej więcej w połowie cyklu, na ok. 3 dni przed i po owulacji. Jeśli więc cykl trwa 26-28 dni to dni płodne wypadną od 9 do 18 dnia.

Stres, przeziębienie, przemęczenie – wszystkie te czynniki mogą powodować zmiany w kobiecym cyklu menstruacyjnym, a w konsekwencji fiasko w samodzielnym, precyzyjnym określeniu dni płodnych. Jedyną, pewną metodą naturalną jest więc określenie zmian hormonalnych zachodzących w organizmie. W tym celu warto skorzystać z monitora płodności Persona, którego skuteczność wynosi 94%. Urządzenie monitoruje zmiany poziomu dwóch hormonów: Lh oraz estradiou, uzyskane z pasków testowych, na które kobieta musi oddać mocz poranny – stężenie hormonów pozwala na określenie, czy istnieje prawdopodobieństwo zajścia w ciążę. Dane te są odczytywane, przechowywane, a następnie wykorzystywane przez komputer w celu ustalenia dni płodnych. Kolor zielony oznacza dni płodne, zaś czerwony – niepłodne. Ikona „O” to dzień owulacji. Urządzenie wyświetla również informację o tym, kiedy należy wykonać następny test.

Warto mieć na uwadze, że monitor płodności jest skuteczny jedynie podczas regularnego, codziennego stosowania. Nie sprawdzi się również u matek karmiących, kobiet korzystających z antykoncepcji hormonalnej oraz przyjmujących niektóre leki, cierpiących na zaburzenia nerek i wątroby, chorych na PCOS, znajdujących się w trakcie przekwitania, a także u tych pań, których cykl jest nieregularny bądź trwa mniej niż 23 dni albo dłużej niż 35 dni.

Przeczytaj również: „Pielęgnacja przeciwstarzeniowa – czyli jak oszukać czas?”