Z tekstu dowiesz się:
- co to jest choroba Alzheimera i jakie ma przyczyny,
- jak może objawiać się alzheimer na różnych etapach rozwoju,
- jak leczy się alzheimera.
Choroby otępienne – takie jak uwiąd starczy czy choroba Alzheimera – są niestety częstym problemem seniorów. Szacuje się, że z alzheimerem boryka się około 30 mln osób na całym świecie, w Polsce – około 200 tys. Według ekspertów do 2050 r. liczba chorych może się nawet potroić.
Choroba Alzheimera – co to jest i jakie są jej przyczyny?
Alzheimer zazwyczaj rozwija się u osób starszych w okresie 5-12 lat. Początkowo jest bezobjawowy, z czasem u pacjenta dochodzi jednak do stopniowego upośledzenia funkcji poznawczych, zaników pamięci oraz zmian osobowości, które w praktyce uniemożliwiają seniorowi samodzielne funkcjonowanie.
Bezpośrednia przyczyna biologiczna choroby Alzheimera jest poznana dość dobrze – wywołują ją odkładające się w mózgu w nadmiarze białka (a konkretnie – peptydy amyloidu b), które niszczą neurony oraz powodują nieodwracalne uszkodzenia mózgu. Nie wiadomo jednak, jakie czynniki powodują zwiększoną aktywność tych białek. Przypuszcza się, że na zachorowanie mogą mieć wpływ czynniki genetyczne, nieprawidłowe reakcje układu odpornościowego, występowanie innych chorób przewlekłych (nadciśnienie, niewydolność serca, cukrzyca typu 2), a także niezdrowy tryb życia czy stosowanie używek.
Alzheimer – objawy
Choroba Alzheimera objawia się przede wszystkim postępującymi zaburzeniami funkcji poznawczych, koncentracji i pamięci, a także zmianami osobowościowymi, prowadzącymi do nieodwracalnej utraty przez chorego samodzielności. Nasilenie objawów azheimera zmienia się oczywiście wraz z postępem choroby.
- Stadium łagodne
W pierwszej fazie rozwoju alzheimera u pacjenta obserwuje się łagodne zmiany osobowościowe oraz zaburzenia pamięci. Senior może nie pamiętać, gdzie odłożył dopiero co trzymany w ręce przedmiot, zapominać daty, nie kojarzyć wypowiedzianych przed chwilą słów czy tracić wątek w rozmowie. Mogą się pojawić problemy z obsługą urządzeń domowych czy wielokrotne wykonywanie tych samych czynności. Pacjent bywa apatyczny, osowiały i przygnębiony, a z drugiej strony – mogą występować u niego wybuchy nadmiernej wesołości w nieadekwatnych sytuacjach.
- Stadium umiarkowane
Charakterystyczne dla niego są postępujące zaburzenia zachowania: agresja słowna i fizyczna (nawet w stosunku do bliskich osób), niepokój, błądzenie w dobrze znanych miejscach, bezcelowe chodzenie, wykonywanie tych samych ruchów. U około 50% pacjentów na tym etapie występują urojenia, omamy i halucynacje słuchowe lub wzrokowe. Część seniorów z umiarkowanym alzheimerem wykazuje nadmierny apetyt (wręcz żarłoczność), nadmierną pobudliwość seksualną oraz zaburzenia rytmu dobowego. Polegają one na tym, że pacjent przesypia większą część dnia, ale jest aktywny w nocy.
- Stadium zaawansowane
Na tym etapie choroby Alzheimera u pacjentów pojawiają się zaburzenia ruchowe, takie jak utrata równowagi czy niezdolność do wykonywania szybkich ruchów. Pacjent większość czasu przebywa w pozycji siedzącej, później – w leżącej. Występuje nietrzymanie moczu i stolca, u seniora zanikają zdolności komunikacyjne, zaczyna wymagać karmienia i stałej pielęgnacji.
Alzheimer – leczenie
Jak już wcześniej wspomniano, zmiany zachodzące w ludzkim mózgu na skutek Alzheimera są nieodwracalne – oznacza to, że choroby nie można wyleczyć, a jedynie hamować jej rozwój oraz łagodzić objawy.
Leczenie Alzheimera obejmuje więc stosowanie środków farmakologicznych – m.in. donepezilu, rywastygminy, galantaminy czy memantyny. Oprócz tego ważna jest terapia psychologiczna: treningi pamięci, terapia reminiscencyjna, zajęciowa czy środowiskowa.
Choroba Alzheimera prowadzi do nieodwracalnych zmian w mózgu, ale dzięki odpowiednio dobranym lekom i odpowiednej terapii można hamować rozwój choroby i podnosić jakość życia pacjenta.